Coeliakie

Coeliakie, ook wel glutenintolerantie genoemd, is een reactie van het lichaam op het eiwit uit granen. Gluten is een mengsel van eiwitten dat van nature voorkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Voeding die gluten bevat veroorzaakt bij mensen met coeliakie een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm. Door in aanraking te komen met gluten beschadigen de darmvlokken. Deze beschadiging kan verschillende klachten veroorzaken zoals diarree, buikpijn, vermoeidheid. Als de darmvlokken beschadigd zijn wordt het oppervlak van de dunne darm klein en glad. Hierdoor kunnen vitaminen en mineralen niet goed opgenomen worden en kan er gewichtsverlies voorkomen. Ook kan er botontkalking optreden. Ongeveer 1% van de bevolking heeft coeliakie. Vrouwen hebben een twee tot driemaal grotere kans op coeliakie.

Diagnose
Om coeliakie te diagnosticeren kan er via een bloedtest vastgesteld worden of er antistoffen tegen de eigen darmcellen in het bloed zitten. Als dit zo is is de kans op coeliakie groot. Door een darmbiopt te nemen kan de diagnose bevestigd worden. Bij kinderen onder de 2 jaar met coeliakie gerelateerde klachten en verhoogde antistof waarden in het bloed kan de diagnose worden gesteld zonder biopt.

Dermatitis Herpetiformis
Dermatitis herpetiformis of de ziekte van Duhring is een zeldzame chronische huidaandoening met sterk jeukende blaasjes, bultjes en blaren.  De diagnose hiervan wordt gesteld aan de hand van immunofluorescentieonderzoek van een huidbiopt. Alle patiënten met Dermatitis Herpetiformis hebben een onderliggende gluten-gevoelige enteropathie (coeliakie).

Glutensensititiviteit
Bij sommige mensen waarbij coeliakie of een tarweintolerantie is uitgesloten treedt er toch verbetering van klachten op als ze een glutenvrij dieet volgen. Dit wordt glutensensitiviteit genoemd.

Behandeling en aandachtspunten bij coeliakie
De behandeling van coeliakie bestaat uit het levenslang volgen van een strict glutenvrij dieet. Gluten zitten in brood, pasta, crackers, maar bijv ook vaak als bindmiddel in bijvoorbeeld soep, saus en snoep. Op het etiket staat vermeld of het product gluten bevat.  Dit zegt niks over de besmetting van gluten tijdens het productieproces van voedingsmiddelen, vaak staat er dan “kan sporen van gluten bevatten”. In Nederland kan haver ook besmet zijn met tarwe, alleen glutenvrije haver is geschikt (te herkennen aan het glutenvrij logo op de verpakking).

Door het volgen van een glutenvrij dieet nemen de klachten meestal in een paar weken af. Vermoeidheid kan langer blijven bestaan.

Graanproducten zoals brood en pasta bevatten voedingsvezels, vitamine B1, ijzer en foliumzuur. Daarnaast is aan brood jodium toegevoegd. Het belangrijk om met een glutenvrij dieet voldoende van deze voedingstoffen binnen te krijgen.

Bij 7-13% van de mensen met coeliakie kan ook lactosemalabsoprtie of lactose-intolerantie voorkomen. Voor meer informatie hierover zie ook bij lactose-intolerantie.

Naar boven